جاذبه‌های عشق در صدا و سیمای شیرین

چکیده: در منظومۀ عاشقانۀ خسرو و شیرین، دو رابطۀ عاشقانه روایت می­شود که از گونۀ عشق مجازی (عشق زمینی) است. نخست عشقی که میان خسرو و شیرین شکل می­گیرد و دیگری دلبستگی یک سویۀ فرهاد به شیرین است. با توجّه به تعریف­ها و نیز تقسیم­بندی­ای که ابن­سینا از عشق ارائه کرده است، عشق خسرو و شیرین در آغاز عشق مجازی حیوانی است که بر پایـۀ زیبایی­های جسمـانی و ظاهـری معشـوق شکـل می­گیرد؛ یعنی خسرو با شنیدن وصف زیبایی­های شیرین از زبان شاپور عاشق او می­شود و شیرین نیز با دیدن تصویری که تنها نشان­دهندۀ جذّابیّـت­های ظاهـری خسـرو است، به او دل می­بندد. در پایان داستان، این عشق مجازی حیوانی با مدیریّت شیرین بر رابطۀ عاشقانه، یعنی عفاف ورزیدن و جلوگیری از سقوط آن در گرداب هوس، به عشق مجازی نفسانی که بنیاد آن بر مشابهت و مشاکلت دو نفس (روح) است، ارتقا می­یابد. عشق فرهاد به شیرین، عشقی یک­سویه، ابراز نشده و ناکامیاب است. فرهاد عشق را ابراز نمی­کند و در خیال خود با شیرین عشق می­ورزد. این عشق مکتوم و ناکامیاب را عشق عذری نیز نمی­توان به شمار آورد؛ چراکه به جز ویژگی از درد عشق مردن، فاقد دیگر ویژگی­های عشق عذری، مانند وصل نخواستن و سرّ پوشاندن است. عشق فرهاد به شیرین، چنانکه گفته شد عشقی یک طرفه است؛ زیرا هیچ نشانه­ای در متن داستان وجود ندارد که بیانگر تمایل شیرین نسبت به فرهاد باشد. می­توان گفت داستان عشق یک­سویۀ فرهاد به عنوان روایتی فرعی برای پردازش شخصیّت خسرو و شیرین  به کار رفته است.